ความเร็วรอบมอเตอร์

[Boaty]

   ทำไมมอเตอร์ธรรมดา1เฟสที่ไม่ใช้มอเตอร์พัดลมและมอเตอร์3เฟสที่ไม่ใช้สามารถปรับความเร็วได้   ถ้าเราจะใช้ค่าRหรือขดโช๊คเพือปรับความเร็วรอบจะมีปัญหาที่เกี่ยวกับกระแสหรือแรงดันที่เข้าไปสู่โหลดเปล่าครับแล้วถ้ามีปัญหา ทำไมมอเตอร์ธรรมดา1เฟสที่ไม่ใช้มอเตอร์พัดลมและมอเตอร์3เฟสที่ไม่ใช้สามารถปรับความเร็วได้ จึงไม่มีปัญหาครับ
 

[kung35]

ผมอ่านคำถามไม่เข้าใจครับ..........พยามนั่งเรียงหลายเที่ยวก็ไม่เข้าใจ     

[b.chaiyasith]

ตั้งสติให้ดี แล้วถามใหม่ จุดมุ่งหมาย???

[Jaaag]

ลองเรียบเรียงคำถามใหม่อีกรอบนึงนะพี่นะ
พี่ๆเค้าพร้อมที่จะช่วยอยู่แล้วหล่ะครับ 

[Boaty]

   
(เคยเห็นวงจรมอเตอร์พัดลมเปล่าครับมันมีขดโช๊คใช่ไหมครับจึงปรับความเร็วได้ )
ถ้าผมเอามอเตอร์ธรรมดามา เช่น มอเตอร์ปั๊มน้ำเ ป็นต้น มาปรับความเร็วบ้าง โดยใช้ R หรือ L มาจำกัดกระแส In put ของมอเตอร์
มันจะพังไหมครับ
แล้วถ้าพังๆเพราะอะไร(แล้วทำไมพัดลมเพดานถึงไม่พัง)

[พรเทพ-LSV team♥]

มันไม่ใช่ โช๊ค นะครับ

ทำความเข้าใจใหม่นะครับ

[Jaaag]

พอจะเข้าใจความต้องการของพี่เค้าแล้วหล่ะครับ แต่ผมคงแนะนำอะไรไม่ได้มากเพราะที่เรียนมาก็คืนอาจารย์เกือบหมดแล้วหล่ะ เหลือไว้แค่ที่ใช้หากินครับ
แล้วมอเตอร์ที่พี่ใช้ จะเอาไปขับโหลดประเภทไหนครับ ถ้าเป็นโหลดที่ต้องการแรงบิดด้วยหล่ะก็ ใช้ตัวต้านทานคงไม่เวิร์คครับพี่ เพราะมันลดความเร็วได้ก็จริง แต่มันจะไม่มีแรงบิดมากพอที่จะขับโหลดครับ
แต่อีกวิธีนึงน่าสนใจกว่าครับพี่ ใช้ขับโหลดได้แน่นอน แต่มันต้องใช้ชุดควบคุมความถี่อ่ะพี่ ตามสูตรการหาความเร็วรอบมอเตอร์ AC คือ 120 x F / P
120 เป็นตัวแปลคงที่
F คือความถี่
P คือขั้วแม่เหล็ก

มาลองใช้สูตรดู 120 x 50 / 4  = 1500 RPM

แต่ถ้าเราลองลดความถี่ที่จ่ายให้มอเตอร์ลงเหลือ 40 Hz หล่ะ

                  120 x 40 / 4 = 1200 RPM

แต่ถ้าพี่จะถามว่าเราจะใช้วิธีเพิ่มหรือลดขั้วแม่เหล็กได้มั๊ย คำตอบคือได้ แต่พี่ต้องไปออกแบบสเตเตอร์ใหม่ คำนวนรอบของขดลวดใหม่ แล้วมันก็ใช้ได้แค่ความเร้วเดียวเท่านั้นครับ สรุปเลยก็แล้วกัน วิธีที่เวิร์คสุดๆ ต้องปรับความถี่ครับพี่ ควบคุมความเร็วได้แน่นอน ขับโหลดได้ตั้งแต่ออกตัวที่รอบต่ำๆเลย วิธีนี้คอนเฟิร์มจ้า 

ผิดพลาดประการใดพี่ๆแนะนำด้วยครับ 

[kung35]

 วิธีที่เวิร์คสุดๆ ต้องปรับความถี่ครับพี่ ควบคุมความเร็วได้แน่นอน ขับโหลดได้ตั้งแต่ออกตัวที่รอบต่ำๆเลย วิธีนี้คอนเฟิร์มจ้า 


อย่าเพิ่งคอนเฟิร์มครับ(เดี๋ยวจะเหมือนหมอดูคนนั้น)................... .......มันถูกครับแต่ยังไม่หมด หลักการที่ว่านั่นคงหมายถึงใช้อินเวอร์เตอร์ปรับความถี่เพื่อปรับรอบ  ถ้าโหลดสูงๆการที่จะออกตัวที่รอบต่ำๆต้องเปลี่ยนมอเตอร์ให้ใหญ่ขึ้นกว่าเดิม  ซึ่งหมายความว่าต้องคำนวณใหม่หมด   การคำนวณรอบจากความถี่ตามตำราจะได้ตามนั้นจริงๆครับ  แต่ความจริงมีรายละเอียดอีกมากมาย     อินเวอร์เตอร์ที่ใช้ปรับรอบมอเตอร์ไม่ใช่ปรับที่ความถี่อย่างเดียวครับ  เท่าที่ทราบมันปรับโวลท์ด้วยครับ  มอเตอร์บางตัวถ้าเปลี่ยนแค่ความถี่อย่างเดี่ยวก็ไหม้ครับ



(เคยเห็นวงจรมอเตอร์พัดลมเปล่าครับมันมีขดโช๊คใช่ไหมครับจึงปรับความเร็วได้ )
ถ้าผมเอามอเตอร์ธรรมดามา เช่น มอเตอร์ปั๊มน้ำเ ป็นต้น มาปรับความเร็วบ้าง โดยใช้ R หรือ L มาจำกัดกระแส In put ของมอเตอร์
มันจะพังไหมครับ
แล้วถ้าพังๆเพราะอะไร(แล้วทำไมพัดลมเพดานถึงไม่พัง)

ลองดูพัดลมเพดานรุ่นใหม่ๆ....นะครับที่กล่องปรับความเร็วมันไม่มีขดลวดโช๊ค หรือแกนเหล็กใดๆทั้งสิ้น  มีแคปอยู่ตัวเดียวเอง    ที่มอเตอร์ก็มีแค่ขดรันกับสตาร์ทแค่นั้นเอง  ทำไมมันปรับรอบได้......................

[Jaaag]

อุ๊ยตาย!งั้นขอถอนคำพูดที่คอนเฟิรืมครับพี่ อิอิ 
  "ลองดูพัดลมเพดานรุ่นใหม่ๆ....นะครับที่กล่องปรับความเร็วมันไม่มีขดลวดโช๊ค หรือแกนเหล็กใดๆทั้งสิ้น  มีแคปอยู่ตัวเดียวเอง    ที่มอเตอร์ก็มีแค่ขดรันกับสตาร์ทแค่นั้นเอง  ทำไมมันปรับรอบได้" 
นั่นสิพี่ ทำไมมันถึงปรับรอบได้ แล้วมันจะขับโหลดไหวมั๊ยน๊า 

ระหว่างรอคำตอบ           

[Boaty]

ที่บอกว่าขดโช๊คน่ะหมายถึงมอเตอร์พัดลมตั้งพื้น ขอรับ แต่ที่ถามถึงมอเตอร์พัดลมเพดานน่ะคือ (จะเอาสวิตช์พัดลมเพดานมาต่อกับมอเตอร์ 1 เฟสทั้วไป เช่น มอเตอร์จักรเย็บผ้า มอเตอร์ปั๊มน้ำ มอเตอร์หินเจียร เป็นต้นมันจะพังเปล่า พอดีจะเอาไปเเปลงทำ Project .......OK) Thang you..

           

[supermanx]

ขอเสริมอีกนิดนึงนะครับ  พัดลมที่มีสวิตท์ปรับความเร็วรอบได้เพราะเป็นการเพิ่ม Pole หรือขั้วแม่เหล็กนั่นเองเช่น จาก4 ขั้ว เป็น 6 ขั้วครับ ความเร็วจะลดลง
 แต่ความเร็วจะจำกัดอยู่ที่ค่าๆหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถปรับให้เรี่มหมุนจาก 0 รอบต่อนาทีไปจนถึง full speed ได้

แต่ถ้าต้องการปรับความเร็วรอบจาก 0 รอบต่อนาทีไปจนถึง ความเร็วสูงสุดมีทางเดียวครับ คือ ใช้ Inverter แต่มีข้อจำกัดตรงที่ ต้องเป็นมอเตอร์ 3 เฟสเท่านั้น
และ Inverter มี 2 ชนิด คือ
1. ไฟเข้า 1 เฟส ออก 3 เฟส     ส่วน  ไฟเข้า 1 เฟส ออก 1 เฟส ไม่มีใครทำ เพราะมันไม่คุ้มค่า
2. ไฟเข้า 3 เฟส ออก 3 เฟส  ครับผม

สรุป : มอเตอร์ที่ปรับความเร็วรอบได้จะต้องเป็นมอเตอร์ 3 เฟสเท่านั้นครับ

[kung35]

เสริมให้นิดครับ    สรุป : มอเตอร์ที่ปรับความเร็วรอบได้จะต้องเป็นมอเตอร์ 3 เฟสเท่านั้นครับ      มอเตอร์ซิงเกิ้ลเฟสก็ทำได้ครับแต่ต้องมีองค์ประกอบบางอย่างเพิ่ม  ต้องมองดูที่จุดประสงค์การใช้งานอีกทีว่าความต้องการที่ต้องการอยู่ที่รอบขนาดไหน   แรงบิดที่ต้องการ   ส่วนใหญ่ที่เราเห็นแต่การปรับรอบมอเตอร์สามเฟสเป็นเพราะสดวกกว่า  ถูกกว่า ให้แรงบิดเริ่มต้นดีกว่า (ขอติดไว้ก่อนนะครับโรงงานปิดปีใหม่5วัน  เดี๋ยวเปิดแล้วจะหาตัวอย่างมาให้ดู)




ส่วนการปรับรอบ  หินเจียร ปั๊มน้ำ  นี่ไม่มีใครเขาทำกัน  แต่ถ้าถามว่าปรับได้มั๊ยก็พอจะได้ แต่ใช้งานไม่ได้(แล้วจะปรับทำไม)    มอเตอร์จักรเย็บผ้านี่ถ้าเป็นจักรบ้านปรับได้สบายอยู่แล้วเพราะมันเป็นยูนิเวอร์แซล     แต่ถ้เป็นจักรอุตสาหกรรมก็ยากครับเพราะมันเป็นพีเอสซีมอเตอร์  ส่วนการที่จะเอากล่องปรับความเร็วพัดลมมาใช้กับมอเตอร์ที่คุณกล่าวถึงมาไม่ได้ครับ

[boom]

มอเตอร์ทั้ง 3 เฟส หรือ 1 เฟส ถ้าต้องการแปลงความเร็วมีหลักการพื้นฐานเลยก็คือ เพิ่มหรือลด pole ของมอเตอร์ครับ
แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนความเร็วแบบว่า ต้องการรอบ 500 prm แต่อีก 5 นาทีต่อมา ต้องการรอบ 1200 rpm ต้องใช้อินเวอร์เตอร์ครับ หลักการคือการแปลงไฟฟ้ากระแสสลับเป็นไฟตรง แล้วแปลงเป็นไฟกระแสสลับอีกครั้ง อาจมีค่าตั้งแต่ 0-50 Hz หรือมากกว่า 50Hz เท่าที่เห็น inverter จะใช้มากสำหรับมอเตอร์ 3 เฟสครับ

การใช้ R มาลดแรงดันไฟที่จะเข้ามอเตอร์มีผลเสียอย่างมากครับ คือ เมื่อไฟถูกลด มอเตอร์จะเริ่มกินกระแสสูงขึ้น สูงขึ้นไปเรื่อยๆ หากลดแรงดันมากๆ จะมีกระแสไหลในขดลวดมากๆ ทำให้มอเตอร์ร้อนจนขดลวดละลายครับ จึงเป็นที่มาว่ามอเตอร์ทุกชนิดควรใส่ overload ไว้ ยิ่งมอเตอร์ 3 เฟสยิ่งต้องใส่ครับ แม้แต่ไฟตก มอเตอร์ก็พังได้ครับ

[Jaaag]

กำลังติดตามตอนต่อไปอยุ่ครับพี่กุ้ง35
เข้ามากระทู้นี้ทีไร เหมือนได้เข้ามาในห้องเรียนวิชาเครื่องกลไฟฟ้าเลยครับพี่ นึกถึงสมัยตอนเรียน 55555++++ 

[kung35]

ขอเวลานิดนะครับ......ผมไม่เก่งเรื่องการใช้คอมกว่าจะพิมพ์ได้แต่ละตัวนี่นานพอสมควร......แต่เรื่องมอเตอร์นี่ผมมีประสพการณ์กับมันพอสมควรก็น่าจะแบ่งปันและแลกเปลี่ยนความรู้กับทุกท่านเพื่อเป็นการเสริมความรู้ให้แก่กัน  ผิดถูกอย่างไรก็ท้วงติงกันได้ครับ




และขอเสริมท่านsupermanx  นิดนึงนะครับ........การเปลี่ยนความเร็วโดยการเปลี่ยนโพล(ขั้วแม่เหล็ก)จาก4เป็น6โพล ถ้าหมายถึงการเปลี่ยนความเร็วในมอเตอร์ตัวเดียวกัน  ทำไม่ได้ครับ   การเปลี่ยนโพลในมอเตอร์2ความเร็วจะต้องลดหรือเพิ่ม1เท่าตัว  เช่นจาก2เป็น4  หรือ4เป็น8   6เป็น12   แบบนี้ถึงจะวางคอยล์ในสเตเตอร์ได้

[Jaaag]

แหม...ความรู้ทั้งนั้น นานแค่ไหนก็รอได้ครับพี่ 

[Boaty]

 
ที่ผมถามไปผมไม่ได้ไปใช้งานจริงหรอกครับแต่ผมแค่อยากรู้เฉยๆเพื่อจะไปทำอะไรเล่น........ส่วนมอเตอร์ 3 เฟสที่ปรับความเร็วได้มันก็มีอยู่แล้วผมเล่นตั้งแต่อายุ 17แล้วครับครับอันนั้นผมรู้..
แต่อยากรู้หลักการแปลงมันเฉยๆครับ......แต่สวิตช์พัดลมเพดานมีหลักการทำงานอย่างไรครับครับ(แต่พังแน่ใช้ไหมครับสมมุติว่าเอาไปต่อกับมอเตอร์ปั๊มน้ำ)
                      สวัสดีปีใหม่ครับทุกคน  ขอให้มีความสุขน่ะครับ
 

[kung35]

สวิทปรับความเร็วพัดลมเพดาน   หลักการคร่าวๆมันจะไปลดโวลท์ครับ


ถ้าเอาไปต่อกับปั๊มน้ำพังหรือไม่พังมันอยู่ที่ว่าเอาไปต่อกับขนาดไหน   แบบไหน   ถ้าเอาไปต่อกับปั๊มน้ำที่เป็นแบบเชทเดดมอเตอร์มันก็ปรับความเร็วได้เหมือนกัน     ถ้าเอาไปต่อกับอเตอร์ปั๊มน้ำตามบ้านทั่วไปก็พังครับ


โลกของมอเตอร์ยังมีสิ่งที่ต้องเรียนรู้อีกเยอะ...................คุณเล่นมาตั้งแต่อายุ17...........................................แต่ผมเรียนรู้มันมา 25 ปี ผมยังว่าผมยังอยู่ระดับประถมอยู่เลยครับ

[Jaaag]

สวัสดีปีใหม่ครับพี่กุ้ง พี่โบ๊ท 
ผมยังรอเกร็ดความรู้จากพี่กุ้งอยู่นะครับ รอได้ครับ รอได้ 

[Boaty]

 
จริงของพี่กุ้งครับมันมีอะไรอีกเยอะ....มาก
แต่ผมลองเปิดสวิตช์พัดลมเพดานดูก็มีแค่ความต้านทานกับตัวเก็บประจุ(จากวงจรที่ติดกับตัวเก็บประจุที่มีสายออกมา3เส้นนั้นแหละครับ)
ดูจากวงจรแล้วขอเดาว่าน่าจะเป็นวงจรคล้ายกับมอเตอร์พัดลมคอยล์เย็น
..... ผมนำมอเตอร์ 12VDC มาต่อกับสวิตช์พัดลมเพดานดูแล้ว ใช้ได้ครับ  แต่ถ้านานๆไปจะมีผลกระทบหรือเปล่าผมไม่ทราบ
   ทุกๆคนที่ให้ความรู้กับผม

[kung35]

สวัสดีปีใหม่ทุกท่านเช่นกันครับ.....................วันนี้เริ่มงานวันแรกมีมอเตอร์รุ่นใหญ่ๆหลายตัวเสียส่งมาจากบริษัทในเครือหลายตัว.......กำลังคิดว่าจะหาดูตัวไหนที่จะเป็นประโยนช์กับเพื่อนๆบ้าง.........เปิดกระทู้สอนพันมอเตอร์เลยดีมั๊ย      



  ผมพิมพ์ไม่เก่ง  ทุกวันนี้ก็แอบใช้คอมลูกชายอยู่

[พรเทพ-LSV team♥]

ดีครับ
 

[แวมไพร์-LSVteam♥]

ดีครับ มาเป็นกำลังใจให้ครับ

[kung35]

ขอบคุณครับจะพยามครับ..............    ขอเวลารวบรวมรูปประกอบนิดนึงจะได้เข้าใจง่าย(พิมพ์ไม่เก่งใช้รูปช่วยช่วนกันถามช่วยกันตอบน่าจะง่ายขึ้น)

[Jaaag]

แหม..เรื่องพิมพ์เนี่ยเป็นเฉพาะพี่กุ้งซะเมื่อไหล่ ทุกวันนี้ผมก็ยังใช้ระบบจิ้มอยู่เลยครับพี่
จิ้มถูกมั่ง จิ้มผิดมั่ง จิ้มเสร็จแล้วต้องมานั่งอ่านอีกรอบนึงก่อนโพสต์ กลัวพี่ๆจะงง 555+++ 

[Cnueng]

สวัสดีทุกคนนะครับ
        พอดีมอเตอร์ปั้มน้ำที่บ้านมันไม่หมุนครับ ก็เลยถอดออกมาครับ เห็นซีนครับสึก ก็เลยคิดว่าตัวนี้แหละเปลี่ยนใหม่น่าจะดีละ พอเปลี่ยนเสร็จ ก็ลองใส่ดูทั้ง ชีน ทั้งใบพัด เหมือนเดิมเลย ก็คิดว่าลูกปืนน่าจะเสียเลยเปลี่ยนลูกปืนอีก คราวนี้ทดลองก่อนเลย No Load หมุนไม่ค่อยเร็วนักเหมือนไม่มีแรงบิด แต่ก็หมุนนะครับวัดกระแสได้ 4 แอมป์ กินกระแสมาก ๆ ปั้มทั่วไปวัดได้ 1 แอมป์  มันเป็นอะไรของมันครับ ใครรู้ช่วยบอกที    รอ อยู่นะครับ  มอเตอร์ 125 W

[kung35]

เช็คแคป(คาปาซิเตอร์)ดูครับ  อาการที่ว่ามาเป็นอาการของแคปเสีย

[Cnueng]

ขอบคุณครับพี่กุ้ง
      แต่ว่า แคปไม่มีปัญหานะครับ พอจะมี สาเหตุอื่นอีกไหมครับ 

[singsathit]

ถ้าพี่อยากปรับSpeed จิงๆ  ลองหาตัวหรี่ไฟ  2500 ขึ้นไปอยู่ที่โหลดใหญ่แค่ใหน Triac เดี๋ยวนี้เขาทำมารองรับโหลดหนักๆ ด้ายแล้ว  ชุดคิตมีขายทั่วไปตามบ้านหมอครับ  แต่พี่อย่าลืมติดตั้ง C มาคร่อมสวิตช์ปิดเปิดด้วยกันไฟกระชาก  ตอน  มอเตอร์ทำงาน  และอีกอย่าง (เกือบลืม) อย่าลืมหมุน ตัวปรับเร่ง-ลด ไว้ที่ O โอม กันไฟกระชากมอเตอร์พัง