ประเพณีรดน้ำดำหัว เป็นสิ่งที่ทำต่อเนื่องกันมายาวนานในปีใหม่ไทย เป็นการแสดงความเคารพและความกตัญญูต่อบิดามารดา ผู้ใหญ่ และผู้มีพระคุณ ด้วยความเชื่อที่ว่า เป็นการขอขมาลาโทษ พร้อมทั้งรับคำอวยพรเพื่อสิริมงคลของชีวิต และประเพณีนี้ยังทรงคุณค่ามาจนทุกวันนี้
คุณค่าที่ไม่ควรมองข้าม
คุณแม่หลายคน อาจจะไม่ได้ให้ความสำคัญกับการรดน้ำดำหัวเท่าที่ควร มองว่าเป็นเพียงประเพณีหนึ่งที่อยู่ในวันสงกรานต์ และมักใช้เวลาไปกับการเดินห้างสรรพสินค้า แต่หากมองให้ดี การรดน้ำดำหัวล้วนให้คุณค่ากับเด็กเล็กมากมาย
1. ความสัมพันธ์ในครอบครัว ข้อนี้คุณแม่หลายคนคงเดาถูก เพราะว่าการที่เด็กๆ ได้ไปพบญาติผู้ใหญ่ ถือเป็นโอกาสอันดีที่ทำให้เด็กได้พบกับญาติๆ ที่นอกจากจะสนุกและยังอบอุ่นแล้ว ยังปลูกฝังให้เด็กมีความเคารพและมีสัมมาคารวะต่อผู้ใหญ่
2. พัฒนาการของเด็ก อันนี้คุณแม่คงเดาไม่ออกว่า การที่ลูกได้รดน้ำดำหัวปู่ย่าตายาย จะส่งเสริมพัฒนาการด้านใดบ้าง
+ ด้านอารมณ์ การที่เด็กได้อยู่กับครอบครัว และได้รดน้ำผู้ใหญ่พร้อมๆ กับคุณพ่อคุณแม่ จะทำให้เด็กรู้สึกอบอุ่นใจ ใจเย็น มีสมาธิมากขึ้น
+ ด้านสังคม การเข้าสังคมสามารถเริ่มได้จากสังคมเล็กๆ อย่างครอบครัว และพัฒนาไปเรื่อยๆ ถือเป็นการเตรียมความพร้อมสู่การเข้าสังคมที่ใหญ่ขึ้นต่อไป
+ ด้านจิตใจ เด็กจะได้เรียนรู้ถึงประเพณีอันดีงามและควรสืบสาน ทั้งยังช่วยให้ลูกเห็นความสำคัญของคำว่าครอบครัวที่มีมากกว่าพ่อแม่ลูกด้วย
+ ด้านร่างกาย หลังการรดน้ำดำหัวแล้ว หากมีการชวนกันไปทำบุญที่วัดก็มักมีการก่อเจดีย์ทราย ถือเป็นการเล่นตามประเพณีไทยอย่างหนึ่ง ที่ได้ออกกำลังกล้ามเนื้อมือ แขน และขาไปในตัว
เทคนิคการชวนลูกรดน้ำดำหัว
1.ให้ลูกมีส่วนร่วม ในการเตรียมดอกไม้ น้ำหอม น้ำปรุง แล้วเมื่อทำซ้ำๆทุกปี ช่วงเวลาแบบนี้จะเป็นช่วงที่เด็กๆรอคอยและรู้สึกว่าตัวเองมีความสำคัญกับเรื่องนี้
1. ทำให้ลูกเห็น เพราะต้องอธิบายให้ลูกเข้าใจก่อน ว่าการรดน้ำดำหัวนั้นคืออะไร และเราทำไปทำไม ถือเป็นการปูพื้นความรู้ขั้นต้นให้กับเด็ก แถมยังเป็นตัวอย่างที่ดีอีกด้วย
2. ชี้ชวนให้ลูกทำ ขณะที่รดน้ำ แล้วบอกว่า คุณแม่กำลังรดน้ำคุณตานะ เดี๋ยวคุณตาจะอวยพรให้แม่แข็งแรง อยู่กับลูกไปนานๆ ไงล่ะคะ พอคุณแม่รดน้ำเสร็จแล้วก็ให้ลูกลองได้รดน้ำดำหัวบ้าง พร้อมกับคอยแนะนำอยู่ใกล้ๆ
ข้อสำคัญที่สุดคือ...คุณพ่อคุณแม่ต้องเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูก หาเวลาไปพบปะญาติผู้ใหญ่บ่อยๆ และรดน้ำดำหัวอย่างสม่ำเสมอทุกปี เพื่อเป็นการเน้นย้ำว่าครอบครัวของเราให้ความสำคำกับประเพณีที่ดีงามแบบนี้มากแค่ไหน แล้วสิ่งเหล่านี้จะถูกปลูกฝังไปในตัวลูกโดยปริยาย
4 สิ่งที่ต้องนำไปใช้ในการรดน้ำดำหัว
1. น้ำอบไทยหรือน้ำหอม น้ำส้มป่อย
2. ดอกมะลิและดอกกุหลาบ หรือดอกไม้อื่นๆที่ปลูกอยู่ในบ้านก็ได้
3. ขันเงินหรือขันทองเหลือง พานข้าวตอก ดอกไม้ และธูปเทียน
4. ผ้าตัดเสื้อ ผ้านุ่ง ผ้าห่ม หรือของขวัญเล็กๆ น้อยๆ เพื่อมอบให้แก่ผู้ใหญ่
หมายเหตุ: สิ่งที่ต้องเตรียมเหล่านี้ถ้าไม่มีเวลาเตรียมครบทุกอย่างก็อนุโลมได้ เพราะหากทำด้วยใจแล้วจะเตรียมการได้ดีมากน้อยแค่ไหนไม่ใช่เรื่องใหญ่แล้วล่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลภายใต้ความร่วมมือของนิตยสาร Modern Mom กับวิชาการดอทคอม
http://www.momypedia.com/ 
