ตำนาน 47 โรนิน

[nongtop]

การแก้แค้นของสี่สิบเจ็ดโรนิน (ญี่ปุ่น: 四十七士  Shi-jū-shichi-shi ?) บางครั้งอาจเรียกว่า การแก้แค้นของสี่สิบเจ็ดซามูไร หรือ เหตุการณ์เก็นโระกุ อะโก (ญี่ปุ่น: 元禄赤穂事件) เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเอโดะในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 นักประวัติศาสตร์ชาวดัตช์ชื่อ ไอแซก ทิทซิงก์ กล่าวว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญในวิถีบูชิโด

เรื่องราวกล่าวถึงกลุ่มนักรบซามูไรจำนวน 47 คนในสังกัดของไดเมียวอะซะโนะ นะงะโนะริ ซึ่งถูกบังคับให้กระทำเซปปุกุ เมื่อปี ค.ศ. 1701 หลังจากบันดาลโทสะ ใช้ดาบทำร้ายคิระ โยะชินะกะ ข้าหลวงผู้มีอิทธิพลของโชกุนโทะกุงะวะ สึนะโยะชิ ที่ปราสาทมัตซึโอะโอโรกะ เนื่องจากผิดกฎหมายโดยชักอาวุธออกมาภายในปราสาทของโชกุน ตามกฎแล้วอะซะโนะ นะงะโนะริจะต้องทำเซปปุกุ ถูกยึดทรัพย์สินเป็นจำนวนมาก และประหารสมาชิกตระกูลอะซะโนะทุกคน



มื่อสูญเสียเจ้านายไป ซามูไรทั้งหมดสามร้อยกว่าคนในตระกูลจึงกลายเป็นโรนิน ในจำนวนนี้ 47 คนได้ซุ่มวางแผนการแก้แค้นเป็นเวลากว่าสองปี นำโดยหัวหน้าชื่อ โออิชิ โยะชิโอะ จากนั้นจึงบุกเข้าโจมตีคฤหาสถ์ของคิระในเอะโดะ สังหารข้าหลวงคิระโดยการตัดศีรษะ เมื่อวันที่ 30 มกราคม ค.ศ. 1703 และนำศีรษะไปไว้ที่หลุมศพของเจ้านายที่วัดเซนงะกุจิ เพื่อเป็นการกอบกู้ศักดิ์ศรี ภายหลังเหตุการณ์เจ้าหน้าที่บ้านเมืองได้เข้าจับกุมและตัดสินให้โรนินทั้ง 47 กระทำผิดข้อหาฆาตกรรม แต่อนุญาตให้กระทำเซปปุกุ แทนการลงโทษโดยประหารชีวิต

เรื่องราวของโรนินสี่สิบเจ็ดคนได้รับการเผยแพร่ผ่านการแสดงละครคาบูกิและละครหุ่นชัก
โดยเปลี่ยนชื่อตัวละคร ในชื่อเรื่อง "ชูชินงุระ" (ญี่ปุ่น: 忠臣蔵) เนื่องจากในยุคเก็นโระกุ มีกฎหมายห้ามการวิพากษ์เหตุการณ์การเมืองในขณะนั้น

[nongtop]

โรนิน (ญี่ปุ่น: 浪人) คือชื่อเรียกของซามูไร ที่ไร้สังกัดในช่วงสมัยการปกครองระบบขุนนางของประเทศญี่ปุ่น (พ.ศ. 1728 – พ.ศ. 2411) เหตุที่ทำให้ซามูไรเหล่านี้กลายเป็นโรนิง มาจากการที่เจ้านายของพวกเขาล่มสลาย หรือสูญเสียความนิยมหรือสิทธิพิเศษไป เมื่อซามูไรไร้ผู้ที่เป็นเจ้านายของตนแล้ว เขาก็จะมิใช่ซามูไรอีกต่อไป เพราะคำว่า ซามูไร มีที่มาจากคำกริยาที่ว่า "ซาบุเรา" ซึ่งแปลว่า รับใช้ ความหมายของซามูไรจึงแปลว่า ผู้รับใช้ เมื่อไม่มีเจ้านาย พวกเขาก็ไม่ใช่ผู้รับใช้อีก



ความหมายตามตัวอักษรของคำว่า โรนิง คือ “คนคลื่น” ซึ่งหมายถึงคนที่ถูกเหวี่ยงไปมาโดยคลื่นในทะเล โดยช่วงเวลาของพวกเขาเริ่มต้นขึ้นในสมัยนาระและเฮอัง ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่กล่าวถึงข้าแผ่นดินหลาย ๆ คนที่หนีทัพออกมาจากเขตปกครองของเจ้านายตนเอง รวมไปถึงซามูไรที่สูญเสียเจ้านายของตนไปในสงครามด้วย

ประวัติ โรนิน 

ในช่วงสมัยเอโดะ โชกุนได้ริบเอาที่ดินของไดเมียว (ผู้เป็นเจ้านายของเหล่าซามูไร) หลาย ๆ คนไป มีผลให้ซามูไรไร้เจ้านายและกลายเป็นโรนิง จำนวนของโรนิงในยุคนี้จึงเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก ซึ่งในยุคสมัยต่อมา เหล่าซามูไรเริ่มที่จะเปลี่ยนเจ้านาย รวมไปถึงเปลี่ยนสายอาชีพของตนได้ง่ายขึ้น และยังสามารถแต่งงานข้ามชนชั้นได้อีก

ด้วย แต่ระหว่างสมัยเอโดะ การกระทำเหล่านี้ของซามูไรเป็นสิ่งที่ถูกจำกัด และยังถูกสั่งห้ามไม่ให้สวามิภักดิ์ต่อเจ้านายคนอื่นถ้าไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้านายคนปัจจุบัน รวมไปถึงซามูไรชั้นล่างหลาย ๆ คน ที่มักจะยากจนและไม่มีทางเลือก ก็ถูกบังคับให้ลาออกหรือหนีจากเจ้านายของพวกเขาเอง



มิยาโมโตะ มุซาชิ (ในฐานะภาพตัวแทนของโรนิง) กำลังต่อสู้กับสัตว์ประหลาดนึเอะ

ในจำนวนของโรนินที่มีชื่อเสียง มิยาโมโตะ มุซาชิ นักดาบอันโด่งดังผู้มุ่งตามหาวิถีแห่งดาบ และกลุ่มโรนิงทั้งสี่สิบเจ็ด ก็เป็น 2 ชื่อที่อยู่ในจำนวนเหล่านั้นด้วย



แต่ในความเป็นจริงแล้ว การเป็นโรนิงถือเป็นการเสื่อมเสียชื่อเสียง ต่ำต้อย และเป็นเป้าให้ผู้อื่นเย้ยหยัน เนื่องจากว่าพวกเขาจะไม่มีฐานะและอำนาจอย่างซามูไรที่มีเจ้านาย และที่สำคัญพวกเขาจะต้องใช้ชีวิตอย่างไร้ค่าจ้างหรือค่าแรงอีกด้วย เพราะฉะนั้นการได้เป็นโรนิงจึงเป็นสิ่งไม่พึงปรารถนานักในหมู่นักดาบญี่ปุ่นสมัยนั้น

หลักฐานชิ้นหนี่งที่ยืนยันความรู้สึกต่ำต้อยของซามูไรที่ต้องกลายเป็นโรนิงได้อย่างดี คือบทบันทึกของลอร์ด เรเดสเดล ถึงโรนิงผู้หนึ่งที่ได้ฆ่าตัวตาย ณ สุสานแห่งกลุ่มโรนิงทั้งสี่สิบเจ็ด โดยโรนิงผู้นั้นได้ทิ้งข้อความเอาไว้ว่า เขาเกลียดการเป็นโรนิงและต้องการที่จะเป็นผู้รับใช้ของท่านไดเมียวแห่งโจชือเพียงผู้เดียวเท่านั้น แต่เมื่อเขาพยายามเข้าไปสวามิภักดิ์ก็กลับถูกปฏิเสธออกมา ทำให้เขาตัดสินใจฆ่าตัวตายในที่สุด

[nongtop]

บุชิโด (อังกฤษ: Bushidō, ญี่ปุ่น: 武士道, หมายถึง "วิถีนักรบ") เป็นคำภาษาญี่ปุ่นใช้อธิบายจรรยาบรรณแบบญี่ปุ่นและวิถีชีวิตซะมุไร ซึ่งมีส่วนคล้ายคลึงกับมโนทัศน์วีรคติของยุโรปอยู่บ้าง บุชิโดถือกำเนิดขึ้นจากประมวลศีลธรรมซะมุไร และเน้นความมัธยัสถ์ ความภักดี ความชำนาญในศิลปะป้องกันตัว และรักษาไว้ซึ่งเกียรติกระทั่งตาย (honor unto death) บูชิโดเกิดจากลัทธิขงจื๊อใหม่ระหว่างช่วงสันติภาพแห่งรัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ และตามตำราลัทธิขงจื๊อ บูชิโดยังได้รับอิทธิพลจากศาสนาชินโตและศาสนาพุทธ ซึ่งเปิดให้การดำรงอยู่ของซะมุไรให้เติมด้วยปัญญาและความสงบเยือกเย็น บุชิโดพัฒนาขึ้นระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 9 ถึง 12 และเอกสารแปลหลายฉบับในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึง 16 แสดงอิทธิพลของบุชิโดที่มีอย่างกว้างขวางทั่วญี่ปุ่น



แม้นักวิชาการบางคนได้แสดงความเห็นว่า "คำว่า บูชิโด ด้วยตัวมันเองนั้นมีอยู่น้อยมากในวรรณกรรมก่อนสมัยใหม่"
ภายใต้รัฐบาลโชกุนโทะกุงะวะ แง่มุมของบุชิโดได้ถูกจัดให้เป็นระเบียบแบบแผนเป็นกฎหมายศักดินาญี่ปุ่น

[nongtop]

เซ็ปปุกุ (ญี่ปุ่น: 切腹) หรือ ฮาราคีรี (ญี่ปุ่น: 腹切り) เป็นการฆ่าตัวตายโดยการคว้านท้อง ในยุคซามูไร ของประเทศญี่ปุ่น โดยใช้มีดสั้นแทงที่หน้าท้องใต้เอวขวา แล้วกรีดมาทางซ้ายแล้ว ดึงมีดขึ้นข้างบน ซึ่งเป็นการเปิดเยื่อบุช่องท้องแล้วตัดลำไส้ให้ขาด การตายด้วยวิธีนี้ เชื่อว่าเป็นการตายอย่างมีเกียรติแล้ว ส่วนใหญ่ผู้ทำเซ็ปปุกุทำตามหลักศาสนาชินโตที่จารึกไว้ในคัมภีร์โคะจิคิ เพราะแสดงความกล้าหาญและพิสูจน์ให้เห็นถึงความสามารถในการบังคับจิตใจของตนเอง การคว้านท้องถูกนำมาใช้โดยสมัครใจที่จะตายกับซามูไรที่มีเกียรติแทนที่จะตกอยู่ในมือของศัตรูของพวกเขา (และน่าจะประสบทรมาน), เป็นรูปแบบของโทษประหารชีวิตสำหรับซามูไรที่มีการกระทำผิด



ร้ายแรงหรือดำเนินการ เหตุผลอื่น ๆ ที่ได้นำความอัปยศแก่พวกเขา การฆ่าตัวตายโดยการจำยอมจึงถือเป็นพิธีซึ่งโดยปกติจะเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมซับซ้อนมากขึ้นและการดำเนินการในฐานะที่ต้องการให้ผู้อื่นเข้าใจในการต้องการในการรักษาเกียรติของพวกเขาจึงควรมีผู้คนมาชมขณะทำเซ็ปปุกุด้วย



ในญี่ปุ่น คำว่า "ฮาราคีรี" ถือเป็นคำหยาบและไม่เคารพต่อผู้กระทำเซ็ปปุกุ และการเขียนตัวอักษรคันจิของสองคำนี้เขียนเหมือนกันโดยสลับตัวอักษรหน้าหลัง