พิมพ์หน้านี้ - รรรยธร•รรรร‘ยฒยนรฌ-ร.ยปร’ยนร ยทยพ รรยกรกยถร…ยงยกร’รยณรฌรรจรรร€ร’รรร…รยงรขยครร”ยดรกร…รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน

รรรยธร•รรรร‘ยฒยนรฌ-ร.ยปร’ยนร ยทยพ รรยกรกยถร…ยงยกร’รยณรฌรรจรร (ยฉยบร‘ยบยทร•รจ 2)
รกยจรฉยงยครร’รยคร—ยบรยนรฉร’ร€ร’รรร…รยงรขยครร”ยดรกร…รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน
รฃยครรร•รร’ยกร’รร รร…รจร’ยนร•รฉยครรรคยดรฉรร‘ยบยกร’รรร‘ยกรร’รรร—รร รร•รรรร’ ?
-----------------------------------------------------------------

ยจร’ยกยกร’รยทร•รจ รร”ยทรร’ร…ร‘รยกร’รรกยพยทรรฌรกยผยนยตรรร‘ยนรรยก รรร’รร”ยทรร’ร…ร‘รรร‘ยงรร”ยต
รกร…ร รรยนรรฌรร”ยทรร’รร’รยตรรฌรรยขร€ร’ยพรขรยครรยบร‘ยตร”รฃรรรจ
ยคยณรรกยพยทรรร’รยตรรฌ ยจรรร’ร…ยงยกรยณรฌรรร’รร”ยทรร’ร…ร‘ร
รคยดรฉร…ยงยนร’รยครร’รรรจรรรร—รยกร‘ยนยทร’ยงยดรฉร’ยนรร”ยชร’ยกร’รรกร…รยกร’รรร”ยจร‘ร
ยซร–รจยงรคยดรฉรรยกรกยถร…ยงยกร’รยณรฌยฉยบร‘ยบรกรยก
รฃยนร รร—รจรยงยตรจรรยถร’ยนยกร’รยณรฌรร’ยกร’รร…รยงรขยครร”ยด (Long Covid-19)
รกร…รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรคยปรกร…รฉร
ร รร—รจรรร‘ยนยทร•รจ 15 รยกรร’ยคร 2567
รคยดรฉรร•รยตร”รฃรรฉรกยถร…ยงยตรจรยปรรยชร’ยชยนร ยพร”รจรร ยตร”รยดร‘ยงยตรจรรคยปยนร•รฉ

ยปรรยกร’รรกรยก ยกร’รยปร”ยดยกร‘รฉยนยขรฉรรรร…ยขรจร’รรร’รร ยปรงยนร รร—รจรยงยจรร”ยง
รร’รยงร’ยนยจร’ยกยทร‘รจรรขร…ยกรร•ยกร’รยบร”ยดร ยบร—รยนยครร’รยจรร”ยงรฃยนยชรจรยงร รร…ร’ยทร•รจยผรจร’ยนรร’
ร€ร’รรร…ร‘ยงยจร’ยกยกร’รยทร•รจร รร’รคยดรฉร ยปร”ยดรร‘ยบยขรฉรรรร…ร ยบร—รฉรยงยตรฉยนรร“รรร‘ยบยผรรฉยทร•รจรยงรร‘รรรจร’
ยตร‘รร รยงยจรรคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกร€ร’รรร…รยงรขยครร”ยด (Long Covid-19)
รรร—รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยด
ยปรร’ยกยฏรรจร’รร•ยปรรยชร’ยชยนรคยดรฉยทรรรร ยขรฉร’รร’รร’รยงร’ยนรรรจร’ยงยตรจรร ยนร—รจรยง
ยซร–รจยงรรรยถร–ยง ยกร’รร รร•รยชร•รร”ยต ร ยจรงยบยปรจรร รรยขร€ร’ยพรรจรยนรกรร…ยง
รรร—รรร•ยครยณร€ร’ยพยชร•รร”ยตรกรรจร…ยง ยซร–รจยงรรยทรฉรยนรฃรรฉร รรงยนรรจร’รร•ยปรรยชร’ยชยน
ยทร•รจร ยชร—รจรรรจร’รคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกร€ร’รรร…รยงรขยครร”ยด
รรร—รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยด
ยทร•รจรครรจรรรรจรฃยนยกร’รยบร‘ยนยทร–ยกยจร’ยกร€ร’ยครร‘ยฐยนร‘รฉยน ร ยปรงยนร รร—รจรยงยจรร”ยงยทร‘รฉยงรร”รฉยน

รฃยนยขยณรร ยดร•รรยกร‘ยนร ยปรงยนยทร•รจยทรร’ยบยกร‘ยนยดร•รฃยนรรรรจยปรรยชร’ยชยนรขยดรยทร‘รจรรคยปรรจร’
รร•ยกร’รร ยซรงยนร ยซรรรฌยขรฉรรรร… รร• dki ยปร”ยดยบร‘ยญยชร•รฃยนรขยซร ยชร•รร…รร•ร ยดร•รรกร…รรรยทรยป
รฃยนยกร’รยกร…รจร’รยถร–ยงยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยน
รขยดรยนร’รรร’รรฌยค ยซร‘ยคร ยครรรฌร ยบร”รรฌยก ยผรรฉยกรจรยตร‘รฉยงร ยฟยซยบรรชยค
รคยดรฉร ยครรรรรร‘ยบร รร—รจรยปร• 2566 รรจร’ยผรรฉรร•รร“ยนร’ยจรคยดรฉร ยซรงยนร ยซรรรฌยขรฉรรรร…รร…ร’รรรรจร’ยง
ยทร‘รฉยงรร”รจยงยทร•รจรร’รร’รยถรขยตรฉร ยถร•รยงรคยดรฉ (debatable)
รรร—รรกรรฉยกรรยทร‘รจยงยขรฉรรรร…ยทร•รจร ยปรงยนยครร’รยจรร”ยงยกรงยตร’ร

ยนรยกยจร’ยกยนร‘รฉยนรร‘ยงรร•ยคยดร•ยกร’รยฟรฉรยงรรฉรยงรกร…รรร’ร…รรยตร”ยธรรร
ร ยพร”รจยงยจรรคยดรฉรร•ยคร“รร‘รจยงร รร—รจรรร‘ยนยทร•รจ 11 รยกรร’ยคร 2567
รฃรรฉรรยนรรฌยครยบยครรรขรยคยตร”ยดยตรจรยขรยงยปรรร ยทรรรรร‘ยฐรร รรร”ยกร’ (CDC)
ร ยปร”ยดร ยผรยคร“รรฉรยงร รร•รยนยจร’ยกยปรรยชร’ยชยน
ร รร—รจรยงยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยนยตรจรยตยนร รยงยกรรจร’ 7.8 ร…รฉร’ยนยคร“ยขร
รขยดรรฃรรฉร รร”รจรยตร‘รฉยงรกยตรจรร‘ยนยทร•รจ 15 ยกรรร€ร’ยพร‘ยนยธรฌ 2567 ร ยปรงยนยตรฉยนรคยป
รกรยดยงรฃรรฉร รรงยนรรจร’ยครร’รยพรร’รร’รยปยกยปร”ยดยขรฉรรรร…รฃยนร รร—รจรยง
ยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยนรฃยนยชรจรยงร รร…ร’ยทร•รจยผรจร’ยนรร’ร ยปรงยนร รร—รจรยงยจรร”ยง

ยปรรยกร’รยทร•รจรรยง ยขรฉรรยงรร‘รยคยนรคยทรยตร’รรร’ยกยขร–รฉยนร ยจรงยบยปรจรรรร’ยกยขร–รฉยน
ยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรกร…รร…รยงรขยครร”ยด ยครร’รยจรร”ยงรฃยจรฃยนยกร’รร ยกรงยบยขรฉรรรร…รร”ยจร‘ร
ร ยพร—รจรรกรรยงรร’ยขรฉรร ยทรงยจยจรร”ยงยคร—รยจรยดร รร”รจรยตรฉยนยขรยงยกร’รรกยกรฉรคยขยปร‘ยญรร’

รขยดรร€ร’รรร…ร‘ยงยกร’รยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยนรฃยนยปร• 2564 รร‘ยตรร’ยกร’รร รร•รยชร•รร”ยต
ยขรยงยปรรยชร’ยชยนยชร’รรคยทรรรยงยขร–รฉยนรรรจร’ยงยผร”ยดยปยกยตร” (excess deaths)
ยทร‘รฉยงรฆยทร•รจรคยดรฉยผรจร’ยนยพรฉยนยชรจรยงรขรยครรยบร’ยดรยนร‘ยกรคยปรกร…รฉร
ยดร‘ยงยปรร’ยกยฏยขรฉรรรร…รฃยนยปร•
2565 ยพยบรรจร’ยคยนรคยทรร รร•รยชร•รร”ยต 590,174 รร’ร
รกร…ร ยปร• 2566 ยคยนรคยทรร รร•รยชร•รร”ยต 576,516 รร’ร

รร’ยกยกรรจร’ ยชรจรยงยกร’รร ยกร”ยดรขรยครรยบร’ยดรกร…รร รร•รยชร•รร”ยตยจร’ยกรขยครร”ยด-19 รร’ยกยทร•รจรรยดรฃยนยปร• 2564
ยทร•รจยคยนรคยทรรร•ยกร’รร รร•รยชร•รร”ยต 548,174 รร’ร
รกร…รรร’ยกยกรรจร’ยชรจรยงยกรจรยนยกร’รรรยบร’ยดยขรยงรขรยครขยครร”ยด-19 รฃยนยปร• 2562
ยทร•รจยคยนรคยทรรร•ยกร’รร รร•รยชร•รร”ยตร ยพร•รยง 497,339 รร’ร

รขยดรรร’ยกรร–ยดร รร’ยครร’รร ยปรงยนรร—รรร’ยชร•ยพรฃยนยทร’ยงรร”ยชร’ยกร’ร
รกร…รยผร…ยปรรรขรยชยนรฌยขรยงยปรรยชร’ยชยนร ยปรงยนยทร•รจยตร‘รฉยง
รฃรรฉรรรรจร รยนร—รยผร…ยปรรรขรยชยนรฌยขรยงรร‘ยคยซร•ยนรกร…รฉร
ร€ร’ยครร‘ยฐยครรรกรยดยงยครร’รยจรร”ยงรฃยจยดรฉรรยกร’รยตร‘รฉยงรยงยครฌยกรยกร…ร’ยง
ยทร•รจรครรจรร•ยผร…ยปรรรขรยชยนรฌยทร‘ยบยซรฉรยนรฃยนร รร—รจรยงรร‘ยคยซร•ยน
ยทร“ยกร’รรร”ยจร‘รรรฉรยนรร…ร‘ยงรร’ยครร’รรร‘รยพร‘ยนยธรฌยขรยงยกร’รร รร•รยชร•รร”ยต
รกร…รยกร’รร ยจรงยบยปรจรรยขรยงยคยนรคยทรรฃยนรกยตรจร…รรขรยคยทร•รจร ยพร”รจรยขร–รฉยนยผร”ยดยปยกยตร”
ร ยปรร•รยบร ยทร•รยบรรรรรจร’ยงยกร…รรจรยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบรร‘ยคยซร•ยนรกร…รรครรจรคยดรฉรร‘ยบรร‘ยคยซร•ยน
รกยตรจร…รยชยนร”ยดรรจร’รร•ยครร’รรกยตยกยตรจร’ยงยกร‘ยนรรร—รรครรจรรรจร’ยงรคร
รรร—รยทร“ยกร’รรร—ยบรรยนรขรยครรร—รยชร‘ยนรรยตรรยพ
ร ยพร—รจรรร”ยจร‘รยจร’ยกยปร‘ยจยจรยบร‘ยนรคยปยขรฉร’ยงรยนรฉร’รฃรรฉรคยดรฉยขรฉรร ยทรงยจยจรร”ยง

ยทร‘รฉยงยนร•รฉร ยพรร’รรร•ยตร‘รรรรจร’ยงรร’รกร…รฉรยทร•รจยคยณรรร”ยจร‘รรฃยนรรรร‘ยฐรร รรร”ยกร’
รรจรรยกร‘ยบรกยคยนยนร’ยดร’ยทร•รจรคยดรฉรรจรรยกร‘ยนยชร‘ยนรรยตรรยพยผรรฉร รร•รยชร•รร”ยต
รร…ร‘ยงยจร’ยกยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยดยพยบรรจร’รรฉรรร…ร 73.9 ร ยกร•รจรรยขรฉรยงยกร‘ยบรร‘ยคยซร•ยน

รกร…รยผร…ยกร’รรร–ยกรร’รฃยนรรรขรยป 31 ยปรรร ยทร ยพยบรรจร’
ยปรรร ยทรยทร•รจยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยดรร’ยกรฃยนยปร• 2564
ยจรรร•ยกร’รร รร•รยชร•รร”ยตร ยพร”รจรยขร–รฉยนรฃยนยชรจรยง 9 ร ยดร—รยนรกรยกยขรยงยปร• 2565
ยซร–รจยงร ยปรงยนรรยปรกยบยบยทร•รจยคร…รฉร’รยกร‘ยบยปรรร ยทรรคยทร
รกร…รยปรรร รร”ยนรรจร’ยกร’รยตร’รยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนยทร•รจรร’รยงร’ยนร ยขรฉร’รฃยนรรยบยบ
(Vaccine Adverse Event Reporting System) VAERS ยขรยงรรรร‘ยฐรร รรร”ยกร’ยนร‘รฉยน
ยตรจร“ยกรรจร’ยครร’รยจรร”ยงยกรรจร’ 20 ร ยทรจร’ยตร‘ร

ยดร‘ยงยนร‘รฉยนยกร’รรร–ยดรร‘รจยนรรร‘ยทยธร’ยตร‘รร ร…ยขยขรฉรรรร…ยจร’ยกยตรจร’ยงยชร’ยตร”รกยตรจร ยพร•รยงรรรจร’ยงร ยดร•รร
ยจร–ยงร ยปรงยนร รร—รจรยงยทร•รจยตรฉรยงรร•ยครร’รรรรร‘ยดรรรร‘ยงรรรจร’ยงรร”รจยง

ยปรรยกร’รยทร•รจรร’ร ยผรรฉรคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกร…รยงรขยครร”ยด
รกร…รยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยนรฃยนยปรรร ยทรรคยทรร ยปรงยนร รร—รจรยงยจรร”ยง
รกร…รรร•รร’ยกยกรรจร’ยทร•รจรรยกรกยถร…ยงยกร’รยณรฌรขยดรยกรรยครยบยครรรขรยค
ยทร‘รฉยงยนร•รฉยตร’รยทร•รจยกรรยครยบยครรรขรยค ยกรรยทรรยงรร’ยธร’รยณรรยขรคยดรฉรรยกรกยถร…ยงยกร’รยณรฌ
ร รร—รจรรร‘ยนยทร•รจ 17 รยกรร’ยคร 2567 รรจร’รร•ยกรยณร•ยผรรฉร รร•รยชร•รร”ยตร ยพร•รยง 5 รร’รร ยทรจร’ยนร‘รฉยน
ยซร–รจยงยคร”ยดร ยปรงยนรรยบร‘ยตร”ยกร’รยณรฌร รร•รยชร•รร”ยตยทร•รจยตรจร“ยกรรจร’รยนร–รจยงรฃยนร…รฉร’ยนรขยดร
รกยตรจยขรฉรรรร…ยทร•รจรรฉร’ยงยนร‘รฉยนยนรจร’ยจรยนรฉรรยกรรจร’ยครร’รยจรร”ยงรรรจร’ยงรร’ยก
ร รร—รจรร ยปรร•รยบร ยทร•รยบยจร’ยกร รรงยบรคยซยตรฌยขรยงรร“ยนร‘ยกยงร’ยนรร…ร‘ยกยปรรยกร‘ยนรรยขร€ร’ยพรกรรจยงยชร’ยตร” (รยปรยช.)
ยซร–รจยงรคยดรฉรร’รยงร’ยนยผรรฉยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน
รฃยนยกร…รรจรร ยฉยพร’รยผรรฉยทร•รจรฃยชรฉรร”ยทยธร”รร—รจยนยคร“รรฉรยงรกร…รยผรจร’ยนร ยกยณยฑรฌรรรรรจร’ยง
รร‘ยนยทร•รจ 1 รร•ยนร’ยคร 2564 ยถร–ยงรร‘ยนยทร•รจ 20 รยกรร’ยคร 2567 ยพยบรรจร’

รร•ยปรรยชร’ยชยนยชร’รรคยทรรร—รจยนยคร“รรฉรยงรรจร’รคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนยจร“ยนรยนยทร‘รฉยงรร”รฉยน 23,082 รร’ร
ยผรจร’ยนร ยกยณยฑรฌยขรยงรร“ยนร‘ยกยงร’ยนรร…ร‘ยกยปรรยกร‘ยนรรยขร€ร’ยพรกรรจยงยชร’ยตร” (รยปรยช.) ยทร‘รฉยงรร”รฉยน 19,328 รร’ร
รขยดรรกยบรจยงร ยปรงยนยกร’รร รร•รยชร•รร”ยตรกร…รยทรยพยพร…ร€ร’ยพยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนยจร“ยนรยน 5,482 รร’ร
ยพร”ยกร’รรรร—รรรยญร รร•รรรร‘รรรยจร“ยนรยน 815 รร’ร
รกร…รยบร’ยดร ยจรงยบรรร—รร ยจรงยบยปรจรรยตรจรร ยนร—รจรยง 13,031 รร’ร
รกร…รรฃยชรฉยงยบยปรรรร’ยณยชรจรรร รร…ร—รรคยปรกร…รฉรยทร‘รฉยงรรยด 2,560 ร…รฉร’ยนยบร’ยท

ร รร—รจรยพร”ยจร’รยณร’ยจร“ยนรยนยคร“รรฉรยงรกรยกยตร’รรร’ยกร’รยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบรยนรรร‘ยตร”
ยจร’ยกรร“ยนร‘ยกยงร’ยนรร…ร‘ยกยปรรยกร‘ยนรรยขร€ร’ยพรกรรจยงยชร’ยตร” (รยปรยช.)

ยพยบรรจร’รร•รร‘ยดรรจรยนยคร“รรฉรยงยกร’รร รร•รยชร•รร”ยตรรฉรรร…ร 24.3
ยปรยดร รร•รยนรร•รรรรยนรฉร’รร—ยดรรฉรรร…ร 19.42
รกยขยนยขร’รรจรยนรกรยงรรฉรรร…ร 17.94
รกยนรจยนรยนรฉร’รยกรร’รรฃยจร…ร“ยบร’ยกรรฉรรร…ร 12.86
รร•รร’ยกร’รยชร’รรฉรรร…ร 12.23
รร•รร’ยกร’รยผร—รจยนยคร‘ยนยบรรรรฉรรร…ร 11.49
รร•รร’ยกร’รรคยขรฉรรฉรรร…ร 10.22
ยปรยดยทรฉรยงยคร…ร—รจยนรครรฉรร’ร ยจร•รยนรรฉรรร…ร 10.4
รกร…รรร’ยกร’รยชรงรยกยจร’ยกยกร’รรกยพรฉรรยนรกรยงรรฉรรร…ร 0.88[8]

รกยตรจยจร“ยนรยนยคร“รรฉรยงยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบยกร’รรยนรรร‘ยตร”ยจร’ยก
รร“ยนร‘ยกยงร’ยนรร…ร‘ยกยปรรยกร‘ยนรรยขร€ร’ยพรกรรจยงยชร’ยตร” (รยปรยช.) ยนร‘รฉยน
รร’ยจรครรจยครรยบยคร…รรยปรรยชร’ยกรยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยนยจรร”ยงยทร‘รฉยงรรยด
ยดรฉรรร ยพรร’รยกร’รยปรรยชร’รร‘รยพร‘ยนยธรฌรฃรรฉยปรรยชร’ยชยนรร‘ยบรรรฉรร’ยกร’ร
รกร…รรร”ยทยธร”รฃยนยกร’รรคยดรฉรร‘ยบยกร’รร รร•รรรร’รร•ยนรฉรรรร’ยก
ร รร—รจรร ยปรร•รยบร ยทร•รยบยกร‘ยบยกร’รยปรรยชร’รร‘รยพร‘ยนยธรฌรยณรยงยครฌรฃรรฉยปรรยชร’ยชยนยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยน
รฃยนยขยณรร ยดร•รรยกร‘ยนรขรยคยทร•รจรคยดรฉรร‘ยบยกร’รรยนรรร‘ยตร”ยตร’รร ยกยณยฑรฌรรยบรยนร‘รฉยน
ยกรงรร’ยจยจรรครรจรคยดรฉยครรยบยคร…รรยทร•รจร ยกร”ยดยขร–รฉยนยทร‘รฉยงรรยดยดรฉรร
ร รร—รจรร ยปรร•รยบร ยทร•รยบยขรฉรรรร…ยตร’รรร’รยงร’ยนรกร…รยผร…ยกร’รรร–ยกรร’ยจร’ยกยตรจร’ยงยปรรร ยทร
รฃยนรร’รรร’รยทร’ยงยกร’รรกยพยทรรฌยจร“ยนรยนรร’ยก ยดร‘ยงร ยชรจยน
ยผร…ยกร’รรร“รรยจรฃยนรรรร‘ยฐรร รรร”ยกร’ยพยบรรจร’
รรยบยบยทร•รจร รร•รรร’รรกร…รร ยกร•รจรรยขรฉรยงยกร‘ยบรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยดยจยนยถร–ยงร รร•รยชร•รร”ยตยนร‘รฉยน
ยปรรยกรยบรคยปยดรฉรร
รรยบยบรร‘รรฃยจรกร…รรร…รยดร ร…ร—รยด
รรยบยบยทร’ยงรขร…รร”ยตรร”ยทรร’
รรยบยบยทร’ยงร ยดร”ยนรร’รรฃยจ
รกร…รรร•รร…ร’รรรยบยบร รร•รรร’รรรจรรยกร‘ยน
รร•ยกยทร‘รฉยงยกร’รยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยนยทร•รจรร’ยกร ยกร”ยนรคยปรรร—รยถร•รจร ยกร”ยนรคยปรร’ยจยทร“รฃรรฉ
รรยบยบร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนรรจรยนรกรร…ยงรคยดรฉ
รกร…รรร‘ยงรรรยถร–ยงยครร’รร รร•รจรยงยตรจรร€ร’รรรร‘รรฃยจรร‘ยกร รยบ
รรร—รร€ร’รรรรรยงร รร—รจรรรคยดรฉยดรฉรร

ยนรยกยจร’ยกยนร‘รฉยนรร‘ยงยพยบยกร’รยตร•ยพร”รยพรฌรฃยนรร’รรร’รยจร”ยตร รยชรร’รยตรรฌ
Asian Journal of Psychiatry ร รร—รจรยปร• 2565 ยซร–รจยงรคยดรฉรร’รยงร’ยน
ยถร–ยงยผร…ยกรรยทยบยขรยงรร‘ยคยซร•ยนยทร•รจรร’ยจยทร“รฃรรฉร ยกร”ยดรขรยคยทร’ยงยจร”ยตรรร—รรรยบยบยปรรรร’ยทยซร–รจยงรรรยถร–ยง
รร€ร’ยพยจร”ยตยทร•รจรกยปรร ยปร…ร•รจรยนรคยป ยทร“รฃรรฉร ยปรงยนรขรยคยจร”ยต
รร”ยกร…ยจรร”ยตยคร…รรฉรยคร…ร‘รจยง รขรยคยซร–รร รรรฉร’ รกร…รรรยบยบยกร’รยทร“ยงร’ยนยขรยงยปรรรร’ยทยผร”ยดยปยกยตร”

ยนรยกยจร’ยกยนร‘รฉยนยกร’รรร”ยจร‘รยตร•ยพร”รยพรฌรฃยนรร’รรร’รยทร’ยงยกร’รรกยพยทรรฌยขรยงรร‘ยงยกรร BMJ Open
รร”ร ยครร’รรรฌรร€ร”รร’ยนยจร’ยกยผร…ยกร’รรร–ยกรร’รร”ยจร‘ร 7 ยชร”รฉยนร รร—รจรยปร• 2566
ยพยบรรจร’ยผรรฉยทร•รจยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยน mRNA ร ยพร•รยง 1 ร ยขรงรยขร–รฉยนรคยปรร•ยครร’รร รร•รจรยงรขรยคยกร…รฉร’รร ยนร—รฉรรร‘รรฃยจรร‘ยกร รยบ
รรร—รร€ร’รรร รร—รจรรรรฉรรร‘รรฃยจรร‘ยกร รยบร ยพร”รจรยขร–รฉยน 2 ร ยทรจร’ยตร‘ร
ร รร—รจรร ยปรร•รยบร ยทร•รยบยกร‘ยบยผรรฉยทร•รจรครรจรคยดรฉรร‘ยบรร‘ยคยซร•ยน mRNA ร ร…ร

ยคยณรยนร‘ยกรร”ยจร‘รยชร’รยจร•ยนยทร•รจรกรรฉยจรรยนร‘ยบรยนรยนรร‘ยคยซร•ยนรกยตรจร ยผรรกยพรรจ
รฃยนยงร’ยนรร”ยจร‘รยตร•ยพร”รยพรฌรฃยนรร’รรร’รร ยกร•รจรยกร‘ยบ
รขรยคร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนยทร“ร…ร’รยตร‘รร รยง Autoimmunity Reviews
ร รร—รจรยปร• 2566 ยพยบยครร’รร รร•รจรยงยทร•รจรร’ยจร ยกร”ยดยขร–รฉยนรคยดรฉยทร“รฃรรฉรรยบยบร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนยผร”ยดยปยกยตร”
รรร—รรกยพรฉร€รรร”ยตร‘รร รยงรร‘ยนรร•รร’ร รยตรยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน ยซร–รจยงรรรยถร–ยง
ร€ร’รรรคยตรร‘ยกร รยบ รขรยครคยขยขรฉรรร‘ยกร รยบ รขรยคยตร‘ยบรร‘ยกร รยบ

ยนรยกยจร’ยกยนร‘รฉยนรร‘ยงรร•ยกรยณร•รร–ยกรร’ยจร’ยกยปรรรยบยกร’รยณรฌยตรยง
ยขรยงร รร’รรจร’รร•ร ยดรงยกรกร…รร รร’รยชยนรฃยนยปรรร ยทรรคยทรร ยกร”ยดร€ร’รรยกร…รฉร’รร ยนร—รฉรรรจรยนรกรยง
รร‘ยนร ยปรงยนยผร…รร’ยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนยดรฉรร
รร•ยกยทร‘รฉยงรร‘ยงยพยบยกร’รรร’รยงร’ยนยตร•ยพร”รยพรฌรฃยนรร’รรร’ร Cureus ร รร—รจรยปร• 2566
ยถร–ยงยกรยณร•รร–ยกรร’ยขรยงยผรรฉยปรจรรรรร รรงยงยชยนร”ยดยซร’รรฌรขยครร’
ยพยบยครร’รรรยนรกรยงร ยพร”รจรรร’ยกยขร–รฉยนรรรจร’ยงยชร‘ยดร ยจยนยทร‘ยนยทร•รร…ร‘ยงยฉร•ยดรร‘ยคยซร•ยนยขรยงรขรร ยดร”รรฌยนยนร’

ยตร‘รรรรจร’ยงยขรฉร’ยงยตรฉยนรกรยดยงรฃรรฉร รรงยนรรจร’รร‘ยคยซร•ยนรร’ยจยจรร ยปรงยนยผร…รขยดรยตรยง
รรร—รยกรรยตรรฉยนยทร“รฃรรฉร ยกร”ยดรขรยครร—รจยนรฆรคยดรฉยตร’รรร’รร’ยกยกรรจร’
รร’ยกร’รยตร’รร ยกยณยฑรฌยทร•รจรยนรรร‘ยตร”ร ยพร—รจรร รร•รรรร’รขยดร
รร“ยนร‘ยกยงร’ยนรร…ร‘ยกยปรรยกร‘ยนรรยขร€ร’ยพรกรรจยงยชร’ยตร” (รยปรยช.)
รกร…รรร’ยจยจรร ยปรงยนร รยตรรรฉร’ยงยกร…รจร’รรขยทรรรจร’ร รร•รยชร•รร”ยตรรร—รร ยพรร’รรขรยครร—รจยน
รขยดรยปรร’รยจร’ยกยกร’รรร—ยบรรยนรขรยครรร—รยชร‘ยนรรยตรรยพ
ยดร‘ยงยนร‘รฉยนยครร’รยจรร”ยงยจรร ยปรงยนร ยชรจยนรครยกรงรรยครรยทร•รจยจรยทร“ยกร’รรร“รรยจ
รกร…รรร—ยบรรยนรรรจร’ยงยจรร”ยงยจร‘ยงรฃรรฉยปรร’ยกยฏยครร’รร ยปรงยนยจรร”ยงยตรจรรคยป
ยจร’ยกรยงยครฌยกรยกร…ร’ยงยทร•รจรครรจรร•รรจรยนรคยดรฉร รร•รรรร—รยผร…ยปรรรขรยชยนรฌรฃยนรร‘ยคยซร•ยน

ยนรยกยจร’ยกยนร‘รฉยนรร‘ยงรร•ยปรรยชร’ยชยนยจร“ยนรยนรร’ยกรร•รรยขร€ร’ยพรกรรจร…ยง
รร•ยครยณร€ร’ยพยชร•รร”ยตรรจรยนรกรร…ยง รขยดรรร’รร’ร รยตรรครรจรคยดรฉร ยปรงยนยจร“ยนรยนรร’ยก
ยซร–รจยงรร’ยจร ยปรงยนยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกยกร’รร ยจรงยบยปรจรรยจร’ยกร€ร’รรร…รยงรขยครร”ยด
รรร—รยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน รรร—รยจร’ยกยทร‘รฉยง 2 รรรจร’ยงยผรรยกร‘ยน

ยทร“รฃรรฉยปรรยชร’ยชยนยชร’รรคยทรยจร“ยนรยนรครรจยนรฉรร
รร•รรยขร€ร’ยพรรจร’ยงยกร’รรครรจร รรร—รยนร ยดร”รรขยดรยทร•รจรร’รร’ร รยตรรครรจรคยดรฉ
ยทร“รฃรรฉรร…ร’รยคยนรร•รร’ยกร’รร รยนร—รจรร รครรจรรรฉยงร’ยน ร ยดร”ยนรครรจรครร รรร’ยธร”รร‘รฉยน
รคยทรรรยดรฌยทร“ยงร’ยนยผร”ยดยปยกยตร” รร…รยดร ร…ร—รยดรรยดยตร‘ยน
ร ยปรงยนรขรยครร‘รรฃยจ รรรยงรร‘ยกร รยบ รร•ยทร‘รฉยงรร’ยกร’รยทร’ยงรรยบยบรร‘รรฃยจรกร…รยปรยด
รรยบยบรรรยงยปรรรร’ยทรกร…รยกร…รฉร’รร ยนร—รฉร
ร€ร’รรยทร•รจรร•ยกร’รรร‘ยกร รยบยขรยงยผร”รรยนร‘ยง ร รรฉยนร รรงยนยพร‘ยงยผร—ยด ยกร…รฉร’รร ยนร—รฉร
รกร…รยขรฉรยตรจร’ยงรฆ ยตร…รยดยจยนยกร’รยปรยทรยขร–รฉยนยขรยงรขรยคยทร•รจรครรจร ยครร ยปรงยนรร’ยกรจรยน
รรร—รรขรยคยทร•รจรยงยบรคยปรกร…รฉร
รรรยทร‘รฉยงรรร รรงยงรกร…รยกร’รร ยกร”ยดร รร”ร ยงรรรร‘ยด
ยซร–รจยงรครรร‘รร รร…รจร’ยนร•รฉร ยปรงยนรครรร‘รยทร•รจยซรจรยนรรรรจรฃยนรรจร’ยงยกร’ร
ยจร’ยกยกร’รยตร”ยดร ยชร—รฉรร ยนร”รจยนยนร’ยนรร’รกร…รฉร รกร…ร
ยถรยกยกยดรครรจรฃรรฉรกรยดยงยตร‘รรรยกรร’
ยจร’ยกยกร’รยครยบยครรยขรยงรรยบยบร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยน
ยทร•รจรกยขรงยงรกรยงยขรยงรรจร’ยงยกร’ร รกร…รรร‘ยงรรรยถร–ยง
ยกร’รยนรยนรร…ร‘ยบยทร•รจยผร”ยดยปยกยตร”
รร…ร‘ยบรร’ยกรร…ร‘ยบยกรรยทรจรยนยกรรรกยทรจยน
ยจยนยถร–ยงรรรรฌรขรยนรกยปรยปรรยนยทร‘รฉยงยผรรฉยชร’รรกร…รยผรรฉรยญร”ยง

ยปรรยกร’รยทร•รจรร•รจ ยกร’รรฃยชรฉรร‘ยคยซร•ยนรร’ยจรครรจยทร‘ยนยตรจรยกร’รยกร…ร’รยพร‘ยนยธรรฌยขรยง
ยกร…รรจรยธรรยกร”ยจยตร‘ยดยตรจรยพร‘ยนยธรยกรรรรครรร‘ร
ยครรรฃรรฉยครร’รรรรฉยกร‘ยบยปรรยชร’ยชยนรฃยนยกร’รรรรฉร’ยง
ยครร’รรกยขรงยงรกรยงยตรจรร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนยตร’รยธรรรยชร’ยตร”

รฃยนรยถร’ยนยกร’รยณรฌยทร•รจรร‘ยคยซร•ยนรขยครร”ยดรครรจรคยดรฉยปรฉรยงยกร‘ยนยกร’รยตร”ยดร ยชร—รฉร
รกร…รร รร—รจรรฃยนยชรจรยงรร…ร‘ยงรขรยครร•ยครร’รรรยนรกรยงยนรฉรรร…ยง
ยปรรยชร’ยชยนร ยกร”ยดร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนรรรรจรกร…รฉร
รฃยนยขยณรยทร•รจรครรร‘รรร•ยกร’รยกร…ร’รยพร‘ยนยธรรฌยตร…รยดร รร…ร’
ยปรรร ยทรรคยทรยครรยจรยตร‘รฉยงรยตร”รฃยชรฉรร’ยตรยฐร’ยนยขรยงรร‘ยคยซร•ยนรฃยนร€ร’รรยปยกยตร”
รครรจรฃยชรจยกร’รรยณรยงยครฌรฃรรฉยปรรยชร’ยชยนรคยปยทยดร…รยงรฃยชรฉรร‘ยคยซร•ยน
รกยบยบยฉรยกร ยฉร”ยนยทร•รจรครรจรรยดยคร…รฉรยงยกร‘ยบยกร’รยกร…ร’รยพร‘ยนยธรรฌยขรยงรครรร‘ร
รกร…รยครรรฃรรฉรร”ยทยธร”ยปรรยชร’ยชยนรคยดรฉรร‘ยบรรรฉรกร…รรคยดรฉรร‘ยบยกร’รรกยจรฉยง
ยครร’รร รร•รจรยงรรรจร’ยงยครยบรรยบยดรฉร’ยนยทร•รจร ยปรงยนยผร…ยกรรยทยบ
ยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรรรจร’ยงร ยปรงยนยธรรร รกร…ร
ยถร–ยงร รร…ร’ยทร•รจร รร’ยจรยตรฉรยงรร‘ยนรร’ยพร–รจยงยพร’ยตร‘รร รยง
รฃยนยกร’รรรรฉร’ยงยครร’รรกยขรงยงรกรยงยตรจรร€รรร”ยครรฉรยกร‘ยนยตร’รยธรรรยชร’ยตร”รฃรรฉรร’ยกยขร–รฉยน

ยปรรยกร’รยทร•รจรรฉร’ ยกร’รรรยดรยพร…ร‘ยงรฃยนยกร’รร ยปร”ยดร ยผรยขรฉรร ยทรงยจยจรร”ยงยขรยงยปรรยชร’ยชยน
ยกร’รยตรรยจรร’ยครร’รยจรร”ยงรรรจร’ยงยถรยกยตรฉรยงรกร…รร รรร’รรร
รกร…รยกรรรรร”ยธร•ยกร’รรร‘ยกรร’ยขรยงรกยพยทรรฌรร’ยขร’ยตรจร’ยงรฆ
ยจรยทร“รฃรรฉยปรรร ยทรรคยทรรร’รร’รยถรรยดยพรฉยนยจร’ยกร€ร‘รรร‘ยนยตรร’รรขรยคร…รยงรขยครร”ยด
รกร…รรขรยคยทร•รจร ยกร”ยดยจร’ยกยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยนรคยดรฉ
ร รร’ยจร–ยงรร•รยตร”รรจรรยกร‘ยนยทร•รจยจรยจร‘ยดยกร’รรร‘รยนร’ร ยปร”ยดร รยทร•รฃรรฉยผรรฉยปรจรรรกร…รรกยพยทรรฌยตรจร’ยงรร’ยขร’
ยผรรฉรร•ยปรรรยบยกร’รยณรฌรฃยนยกร’รรร‘ยกรร’รร’ยพยบยกร‘ยน ร ยพร—รจรรกร…ยกร ยปร…ร•รจรยนยขรฉรรรร…
รกร…รยครร’รรรรฉรร‘ยนยจรยนร“รคยปรรรจรยนยทร’ยงรฃยนยกร’รรรยบรรรยขรฉรรรร…
ร ยพร—รจรรร”ยจร‘รรกร…รรร‘ยกรร’รขรยคร…รยงรขยครร”ยดรกร…รรขรยคยทร•รจร ยกร”ยดยจร’ยกยผร…ยกรรยทยบยจร’ยกรร‘ยคยซร•ยน
รขยดรยจรรกยจรฉยงยครร’รยคร—ยบรยนรฉร’ยตรจรรคยปรฃยนร รรงรรร‘ยนยนร•รฉ

รกยถร…ยงยกร’รยณรฌรรจรรรขยดร
รร’รยตรร’ยจร’รรรฌยนร’รรกยพยทรรฌยธร•รรรร‘ยฒยนรฌ ร รรรยจรยฑร’
รร‘รรยนรฉร’รรยนรรฌรร”ยทรร’รร’รยตรรฌรรยขร€ร’ยพ รขรยครรยบร‘ยตร”รฃรรรจ ยคยณรรกยพยทรรร’รยตรรฌ ยจรรร’ร…ยงยกรยณรฌรรร’รร”ยทรร’ร…ร‘ร
รกร…ร
รร’ยจร’รรรฌยปร’ยนร ยทยพ ยพร‘รยพยงรรฌยพร‘ยนยธรฌ
ยคยณยบยดร•รร”ยทรร’ร…ร‘รยกร’รรกยพยทรรฌรกยผยนยตรรร‘ยนรรยก รรร’รร”ยทรร’ร…ร‘รรร‘ยงรร”ยต
21 รยกรร’ยคร 2567

โค๊ด:

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0ox7qpNg2wpAr5Y6rtukrVE1B64MrMdYJiR7Rv8qfQ9qB94BCSWgyTyL6wsA8ZPaBl&id=100044511276276

ยนร’ยนร’รร’รร => ●รขยครร”ยด-19 => ข้อความที่เริ่มโดย: eskimo_bkk-LSV team♥ ที่ มกราคม 21, 2024, 09:30:06 am

ยนร’ยนร’รร’รร => ●รขยครร”ยด-19 => ข้อความที่เริ่มโดย: eskimo_bkk-LSV team♥ ที่ มกราคม 21, 2024, 09:30:06 am