(http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRHcGv5b_4fN_pbppXlbPoa2auHZ1gX6t9VgGrj5OisoLa4c9Pndw)

ถาม : ส่วนใหญ่คนสายหลวงพ่อฤๅษี ถ้าถึงฌานสี่ เขาจะหลุดออกไปเป็นส่วนใหญ่ใช่ไหมคะ ?

ตอบ : ฌานสี่ที่ไม่รู้เรื่องอะไรเลยก็มีเยอะแยะไป

ถาม : แล้วทำไมหนูถึงเป็นฌานสี่ที่ไม่รู้เรื่อง อยู่นิ่งๆ ไม่ได้ พอถึงฌานสี่เมื่อไร ก็โดนดีดออกไปทุกทีค่ะ

ตอบ : อย่าไปใส่ใจ จะเป็นอย่างไรก็ช่าง

ถาม : ทีนี้พอหนูไม่รู้ว่าเป็นฌานอะไร จึงไปเทียบตามตำราแล้วไม่เห็นตรงตามตำราค่ะ เพราะยังภาวนาไปได้ตลอด และรู้ลมหายใจตลอด

ตอบ : มีอยู่สองอย่าง อย่างแรก คือ เราเข้าใจผิดว่าใช่ ส่วนอย่างที่สองคือเป็นฌานใช้งาน

ถ้า ฌานใช้งานอย่างละเอียด จะสามารถกำหนดรู้ทุกอย่างได้เหมือนกัน แต่ให้สังเกตอยู่อย่างเดียวว่า ลมหายใจจะละเอียดมากเป็นพิเศษ ละเอียดถึงขนาดรู้สึกว่าลมหายใจเป็นเส้นเล็กๆ แค่นั้นเอง

ถาม : ถ้าอย่างนี้ ฌานใช้งาน เราก็ไม่รู้จะเอาอะไรเทียบสิคะ ว่าตกลงเป็นฌานอะไรกันแน่ ?

ตอบ : อยู่ที่เรา ถ้าหากซักซ้อมจนชำนาญก็จะรู้ว่าใช่หรือไม่ใช่

ให้สังเกตง่ายๆ ว่า ถ้าเป็นปฐมฌานจะอ่อนไหวและสลายตัวได้เร็ว แต่ถ้าเป็นฌานสี่จะหนักแน่นทรงตัว บางทีอยู่ได้เป็นเดือนเป็นปี
ไม่ใช่ว่าไม่สลาย พังเหมือนกัน แต่พังช้ากว่า


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เก็บตกบ้านอนุสาวรีย์ต้นเดือนพฤศจิกายน ๒๕๕๓


ที่มา : http://www.watthakhanun.com/webboard...ead.php?t=2250